Selecteer een pagina

Bibliobloggers: bibliotheken blijven achter

10 juli 2006

Door Rob Coers

in: Bibliotheekblad, jrg. 10 (2006) nr. 13/14

Met dank aan de Openbare Bibliotheek Breda voor de gastvrijheid en Peter de Greef, fotografie

Weblogs lijken een vaste plek verovert te hebben op het internet. Radio en tv communiceren via weblogsoftware met hun luisteraars en
kijkers, dagbladen onderhouden redactionele blogs en bieden lezers de gelegenheid hun zegje te doen. Multinationale ondernemingen communiceren via
hun weblog met de kopers van hun producten.

In openbare bibliotheken gaat het helaas niet zo snel. Dat is althans één van de ervaringen die zes Nederlandse bibliobloggers met elkaar delen. Ook aan de kennis over weblogs en de rol die ze kunnen spelen in de informatiedienstverlening, valt bij de medewerkers nog heel wat te verbeteren.

Tijdens een rondetafelgesprek op 12 mei in Breda, kwamen zes bloggers elkaar voor het eerst in levende lijve tegen en spraken met elkaar over wat voor hen een belangrijk deel van hun dagelijkse bezigheden is gaan vormen. Hun motieven om te bloggen, hun favoriete blogs, hun toppers en hun missers. Een openhartig groepsinterview en een geanimeerd gesprek.

Rita Nila’s blog

Kritisch, scherp, informatief. Dat zijn enkele termen die deze weblog kenmerken. Ofschoon de schrijfster zich in de berichtgeving vaak wendt tot haar Rotterdamse collega’s, zijn de artikelen voor iedere informatiespecialist interessant.

Rita Niland is bij de bibliotheek Rotterdam werkzaam als ‘medewerker innovatie digitale bibliotheek’. “Ik ben al sinds 1975 bezig met computers en wat het latere internet is geworden: bulletin boards, De Digitale Stad, Hacktik enzovoorts. Moblogging, podcasting, hyves, friendster… ik moet alles gewoon een keer geprobeerd hebben, dat vind ik prachtig. In 2004 opende ik bij XS4all mijn weblog, wat in feite niets nieuws was, alleen met een wat andere techniek. Voor mij is het bloggen tegenwoordig een ideaal middel om mijn collega’s te prikkelen en te attenderen op in mijn ogen belangrijke ontwikkelingen in het informatielandschap. En hoewel ik geen echte ICT’er ben experimenteer ik wel eens met technische dingetjes die ik online tegenkom. En daar schrijf ik dan over. Het mooiste compliment wat ik kan krijgen, is wanneer mijn ‘bazen’ dan tegen ICT zeggen “Rita kan het, dus dan moeten wij het ook kunnen”.

RC. “Je postings onderteken je vaak op ‘persoonlijke titel’. Waarom?”

RN. “Ik schrijf vaak met een wat cynische, sarcastische toon, op het randje. Daar houd ik van, zo is mijn stijl. En formeel is het soms zo dat ik bepaalde werkgerelateerde niet mag zeggen. De ontwikkelingen gaan in mijn ogen vaak te traag en dan probeer ik mensen wel aan te sporen. Maar als ik mijn boosheid wil uiten, dan doe ik dat wel genuanceerd en kom ik ook met oplossingen voor het probleem”.

RC. “Je houdt van delen en mededelen. Juist?”

RN. “Ja. Ik ben ook nog docent ‘inhoudelijk toegankelijk maken’ bij de Stichting GO. Alle sites die ik gebruik, die ik wil laten zien zet ik voor de cursussen op del.icio.us, een openbare favorietensite. Zo kan
tenminste de hele wereld er gebruik van maken en leren de cursisten tegelijk wat social bookmarking is”.

RC. “Je topartikel?”

“In een van mijn postings maakte ik een beredeneerde top zoveel van Nederlandse bibliotheek weblogs. Daar kwamen heel wat reacties op. Inmiddels is dat artikel alweer verschillende keren herzien, uitgebreid met nieuwe blogs. Het mooie is, dat het voor een andere blogger, WoWter, de basis was om een véél uitvoerigere studie te doen naar biblioblogs en die nu als gezaghebbend gezien wordt”.



Digitaal Inlichtingenwerk Zeeuwse Bibliotheek
: attendering voor inlichtingenmedewerkers: nieuwe relevante internetbronnen, handige tools en instructies.

In de Nederlandse biblioblogwereld is ZB Digitaal waarschijnlijk de actiefste van allemaal. De man die hiervoor verantwoordelijk is, is Edwin Mijnsbergen. Eén brok energie, vernieuwings- en zendingsdrift!

“De oorsprong van ZB Digitaal lag in het feit dat ik als persoon tussen de informatieafdeling en de afdeling ICT vele mailtjes stuurde ter attendering op leuke, interessante sites en software. Op den duur kreeg ik daar kritiek op. Het werd teveel. In 2005 bezocht ik een congres en Frank Janssen van Frankwatching inspireerde mij om dat wat ik wilde melden in een weblog onder te brengen. De directie vond het goed dat ik toen bij Blogger ZB Digitaal startte, gericht op de Zeeuwse medewerkers”.

RC. “Maar met alle respect, het Zeeuwse karakter is behoorlijk ver te zoeken”.

EM. “Ja, ik moet zeggen dat het behoorlijk uit de hand is gaan lopen. Maar ik kom ook zoveel nieuws tegen dat ik wil delen. Ik lees ’s morgens geen krant, ik kijk nauwelijks tv. Maar de hele dag door volg ik
tientallen RSS feeds over technologie, bibliotheken en sociale ontwikkelingen op het net. En daar geef ik dan mijn visie op in relatie tot het inlichtingenwerk. Inderdaad, de tips zijn voor iedere  inlichtingenwerker relevant, maar nu en dan doe ik er wel een typisch Zeeuws onderwerp tussendoor, zoals onlangs over de Sociale Atlas van Zeeland”.

RC. “De postings ‘Leeg is lelijk : de bloedende bibliotheek’ en ‘Doodse stilte’ zijn persoonlijke hartenkreten die je veel reacties van lezers opleverden”.

EM. “Ja, met name de avonddiensten op de studiezaal, valt het me op hoe ontzettend stil het tegenwoordig is. Zo stil dat ik iemand een verdieping lager de krant om hoor slaan en van de dertig internet PC’s is er geeneen bezet. Ik heb geen panklare oplossingen, maar het doet me wel pijn dat al die mooie naslagwerken onaangeraakt in de kast blijven staan. Kennelijk gaan we voor informatie langzaam maar zeker toch overbodig worden. In mijn vrienden- en kennissenkringen gaat bijna niemand nog naar de bieb. Maar wat wel grappig is, is dat ik in de online communities heel vaak wordt aangesproken als het om informatie gaat. Ik heb niet voor niets de nickname Librarian”.

RC. “Jouw grootste uitglijder?”

EM. “Tja, als ik mezelf aanreken dat de berichten die op het weblog zet maar met moeite beklijven bij mijn collega’s, dan zie ik dat wel als een permanente misser. Maar misschien is mijn doelstelling wel te hoog gegrepen.

RC. “Je schrijft erg veel. Waar haal je de tijd vandaan?”

EM. “Ik ben ook wel een beetje bezeten hoor. Vrijwel alles wat ik schrijf doe ik voordat ik naar het werk ga, in de pauze en ook heel vaak na een avondje uit. Als ik een dag niet schrijf of reageer op andere weblogs, dan heb ik het gevoel dat ik toch iets mis. Het is dus allemaal eigen tijd en dat is iets wat ik graag anders geregeld zou zien. Anderzijds, als ZB Digitaal officieel zou worden met een redactie en dergelijke, dan zou ik daar ook moeite mee hebben. Die persoonlijke noot wil ik er wel inhouden. Maar formele uren om te bloggen, dat zou een mooie erkenning zijn”.



Weblog van de Fontys Mediatheek
en Weblog Zonder Haast (nu: GerardBierens.nl : weblog van Gerard Bierens

Gerard Bierens heeft oorspronkelijk een technische achtergrond, maar werkt al jaren in verschillende rollen voor de mediatheken van Fontys Hogescholen. De weblog van de Fontys Mediatheek is door Gerard “in elkaar gezet”, op zijn andere blog leren we Gerard ook persoonlijk kennen.

“Bij Fontys ben ik webcoördinator en de weblog is in 2005 de lucht in gegaan. Dat was een hele klus, omdat het een van de weinige massablogs is op het internet. Bij de zes clusters die we kennen, schrijven vijftig informatiespecialisten voor het gezamenlijke weblog. Daarin natuurlijk veel attenderingen op interessante websites, boeken en databases, maar ook geven de bloggers steeds meer hun mening over bepaalde informatiebronnen. Naast de weblog hebben we ook nog een wiki ontwikkeld, en voeren we gezamenlijk internetbronnen toe aan iPort, de digitale bibliotheek van Fontys. Ik vind het een uitdaging om al die verschillende onderdelen met elkaar te combineren en te integreren”.

RC. “Op Weblog Zonder Haast laat je ook je andere kant zien, familiekiekjes en uitjes. Daar heb je geen moeite mee?”

GB. “Nee, ik vind het leuk om ook wat persoonlijks te laten zien. Het hoeft ook niet allemaal en altijd zo serieus te zijn. En als mensen zich eraan storen, dan lezen ze wel de andere artikelen”.

RC. “De stem van de blogger wordt gehoord. Wat merk jij daarvan?”

GB. “Dat bloggen heeft inderdaad leuke effecten. Als je over iets schrijft en je doet dat regelmatig, dan wordt je vrij snel gezien als een deskundige, de expert. Met het gevolg dat ik regelmatig uitnodigingen krijg om ergens te spreken of een artikel te schrijven. Het leidt dus tot allerlei nevenactiviteiten. Dat is leuk voor mezelf, maar natuurlijk ook voor de naamsbekendheid van de Fontys mediatheek”.

RC. “Jouw misser?”

GB. “Nou, dat was niet zozeer een misser, maar wel iets totaal onverwachts. Ik schreef ooit een artikeltje op WZH over de weblog van Hanneke Groenteman. Daar kwamen toen 17 reacties op die allemaal gericht waren aan haar. Merkwaardig was dat!”


OBlog : Weblog dat je op de hoogte houdt van ontwikkelingen in de openbare bibliotheek

In 2004 startten Jaap van de Geer (OB Delft) en Rob Coers dit weblog. Gaandeweg groeide Oblog uit tot een groepslog nadat Monique Verweijmeren (OB Capelle) en Jan de Waal (OB Oss) erbij kwamen. Jan werd door de andere drie bloggers uitgenodigd, onder andere vanwege zijn kritische houding ten aanzien van landelijke ontwikkelingen.

“In tegenstelling tot de andere bloggers ben ik echt een buitenbeentje. Ik moet eerlijk bekennen dat ik geen andere blogs volg en dat ik ook moeite heb om regelmatig voor Oblog te schrijven. Ik ben ook al zolang met allerlei vormen van digitale communicatie bezig, dat je op den duur niet meer weet waar je over moet schrijven. Ik ben ervan overtuigd dat we over een jaar over de webloghype heen zijn en dat er wel weet iets anders zal zijn wat hip is”, aldus Jan de Waal

RC. “Wat is precies je functie bij de bibliotheek?”

JdW. “Op mijn kaartje staat digitaal Coördinator. In de praktijk heb ik ontzettend veel vrijheid om dingen te bedenken en ze liefst meteen ook uit te voeren. Ik vind dat je over implementatie van techniek niet te lang moet nadenken. Achteraf zien we wel of het niks was. Mijn directeur laat me ook helemaal vrij in de dingen die ik schrijf op Oblog. Je kan zeggen dat die verhaaltjes ook op persoonlijke titel zijn”.

RC. “Ik memoreer even het artikel over het nieuwe tijdschrift voor de bibliotheekwereld”.

JdW. “Ja dat was me wat. Dat ging over de ideeën van NBD/Biblion over een nieuw te ontwikkelen tijdschrift dat waarschijnlijk ook gevolgen zou hebben voor Bibliotheekblad van de Vereniging. Ik schreef daar dus een kritisch stuk over, in de hoop dat er een polemiek zou ontstaan. Niets van dat alles. Wel gingen er een aantal e-mails heen en weer. Op het verzoek om het bericht van Oblog te verwijderen
zijn wij niet ingegaan, maar ik heb het wel op een aantal punten minder scherp gemaakt. Waar blijft anders je journalistieke vrijheid?”



ICT en Onderwijs blog

Margreet van den Berg heeft een verleden als bibliothecaris en mediathecaris. Tegenwoordig schrijft ze als freelancer artikelen en werkt in diverse projecten. ‘Games in het onderwijs’ is haar stokpaardje.

RC. “Margreet, je zit met je weblog tussen een biblioblog en een edublog in. Ik vind dat je artikelen wel interessant zijn voor met name de jeugdbibliothecarissen en de mensen die het onderwijs in hun portefeuille hebben in de bibliotheek”.

MvdB. “Dat is wel aardig ja. Hoewel ik inderdaad voornamelijk voor het onderwijs schrijf, komt het onderwerp informatievaardigheden er ook regelmatig voor. En dat is toch iets waar bibliotheken zich ook mee bezighouden. Verder vind ik games heel boeiend. Als ik zie hoe jongeren in game-communities met elkaar overleggen, praten en tot oplossingen komen, dan zie ik daar veel mogelijkheden voor het moderne onderwijs. Weblogs, social websites, gamen maken het leren veel spannender en interactiever.

RC. “wat zijn jouw beweegredenen om te bloggen?”

MvdB. “Bloggen is voor mij dé manier om mezelf te dwingen om voortdurend, blijvend te leren. Het houdt me alert en door over onderwerpen te schrijven, vorm ik er een mening over. Daarnaast levert het bloggen me ook aardige opdrachten op. Net zoals Gerard zei, word je al snel gezien als een deskundige. Ik ontken niet dat dat niet zo is, maar ik doe het niet om zo over te komen. Een van die leuke dingen is dat ik betrokken ben bij de wedstrijd ‘Make a game’, waarbij leerlingen in het voortgezet onderwijs een educatieve game ontwerpen”.


 

Foto: Peter de Greef

Foto: Peter de Greef

WoW! Wouter op het Web : Wow!ter : Blijf op de hoogte van de ontwikkelingen op het Web of over veranderingen in het informatielandschap van bibliotheek en mediatheek.

Wow!ter staat hier voor Wouter Gerritsma (red. † 2016). informatiespecialist in de bibliotheek van de Universiteit Wageningen. Van oorsprong is Wouter  wetenschappelijk onderzoeker (weet alles over literatuur over cacao!), maar sinds enkele jaren voorziet hij andere onderzoekers van nieuws over internettrends, gespecialiseerde artikelen en wetenschappelijke databases.

RC. “De meesten kennen je van het overzicht van Nederlandse weblogs”.

WG. “Dat was een leuk werkje en het leverde heel veel reacties op. In het onderzoek heb ik destijds 20 weblogs bekeken die iets met bibliotheken hebben. Aan de hand van het aantal links die ze ontvangen, posting frequentie, de ranking bij Technorati en Google, heb ik een overzichtje gemaakt, dat overigens weinig zegt over de werkelijke populariteit van de betreffende blogs.

In elk geval maakte het heel wat los en werd ik geattendeerd op weblogs of meldden zich spontaan andere webloggers die ook op de lijst wilden. Inmiddels bestaat de lijst uit 35 biblioblogs”.

RC. “Je schrijft veel over wetenschappelijke databases, de catalogus, veel Wageningse zaken”.

WG. “Ja ik wil via mijn weblog vooral mijn collega’s bijbrengen dat er veel omgaat in de informatiewereld. Dat nieuwe technologie helpt om de informatie beter en anders toegankelijk te maken. Ik praat ze ook regelmatig bij over al die zaken. In mei had ik daar over geblogd en ik denk dat ik toen ook mijn grootste uitglijder heb gemaakt”.

RC. “Vertel”.

WG. “Wel, ik had in dat artikel mijn bedenkingen geuit over de – soms nog – totale onbekendheid bij collegae over een onderwerp als RSS, terwijl er ontwikkelingen zijn om dat in onze catalogus te gaan toepassen. Allerlei artikelen op mijn weblog, in Informatie Professional en Bibliotheekblad ten spijt, valt er nog heel wat werk te verrichten op dat gebied. Afijn, de toon in het artikel was van dien aard, dat ik een aantal reacties kreeg van collega’s. Waar ik overigens heel blij mee ben en waar ik inmiddels ook op gereageerd heb. Het heeft me in ieder geval wel even doen nadenken dat taal onbedoeld dingen kan losmaken. Maar ik blijf wel van mening dat bijblijven heel belangrijk is”.


Hebben de bloggers nog tips?

Het zou een goede zet zijn als op de twee nationale bibliotheeksites weblogs en RSS meer aandacht zouden krijgen. Op bibliotheek.nl verschijnt regelmatig nieuws. Waarom dat niet in een weblogvorm gieten en de burgers mee laten praten over de veranderingen in bibliotheekland? Het gaat tenslotte om hun bibliotheek. Breng de goede dingen naar buiten, maar ook de twijfels waar alle bibliotheekmedewerkers mee zitten. Het zou fantastisch zijn als via bibliotheek.nl een directe dialoog met de burger tot stand kan komen.

Verder kan de site van de Vereniging ook veel functioneler worden, wanneer ook die nieuwtjes als weblog verschijnen. Informatie voor en discussie met bibliotheekmedewerkers kan dan veel gerichter plaatsvinden. Misschien is het zelfs interessant om de bijdragen van de Nederlandse biblioblogs op debibliotheken.nl te syndiceren, net zoals dat gebeurt met het actuele nieuws op bibliotheek.nl.

En al@din voorzien van een weblog heeft ook vele voordelen. Allereerst wordt het bereik veel groter, omdat zoekmachines veel van weblogs houden. De vindbaarheid van al@din wordt dus groter. En waarom zouden we moeilijke vragen niet delen met onze gebruikers? De kennis die wij niet allemaal hebben, zit mogelijk wel bij de mensen.

En wat heeft een openbare bibliotheek aan een weblog?

Iedere bibliotheekwebsite die een onderdeel ‘Nieuws’ heeft, zou daarvoor weblogsoftware kunnen gebruiken. Dat lijkt dubbel werk, maar het past volledig in de ‘Web 2.0’ trend, waarbij de inbreng en communicatie met sitebezoekers een grote rol speelt. Door te bloggen nodig je mensen uit te reageren, hun zegje te doen en doordat vrijwel elke weblog voorzien is van RSS kom je als bibliotheek op een
moderne manier “bij de mensen thuis”.

In Nederland is de OB Amsterdam (www.oba.nl) goed bezig op de directeursblog, maar voor een mooi voorbeeld van de gebruikersbetrokkenheid is de Ann Arbor District Library (www.aadl.org)
een bezoek waard. Deze bibliotheek heeft voor de website diverse prijzen in de wacht gesleept.

En informatiespecialisten? Voor zover ze dat nog niet doen, moeten zij meteen een RSS lezer starten en zich abonneren op de belangrijkste biblioblogs. In het begin lijkt het allemaal extra werk (“moet ik dat óók nog gaan bijhouden?”), maar wie eenmaal door heeft hoe het werkt, zal merken dat weblogs het bijhouden van vakkennis veel effectiever maken.

Conclusie

Gepassioneerd, vol ideeën, leergierig en enthousiast om door te vertellen, zo zou ik de zes aanzittende bibliobloggers kunnen typeren. Hopelijk komen de tips aan het adres van de Vereniging door en kunnen we binnenkort veranderingen op de websites tegemoet zien. Voor de lezers die nog niet eerder weblogs lazen om bij te blijven op het vakgebied, zijn deze zes biblioblogs toch wel een must. Overigens niets ten nadele van de andere, minstens 29 biblioblogs!

Reacties

0 reacties

Een reactie versturen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *